"Ο φιλελευθερισμός στη χώρα μας είναι μια έντονα παρεξηγημένη και συκοφαντημένη έννοια. Τόσο λόγω της ιδεολογικής κυριαρχίας σε μεγάλα τμήματα της κοινής γνώμης της συνθηματολογικής σκέψης της αριστεράς και της λαϊκιστικής δεξιάς, όσο και λόγω της επίκλησής του από πολιτικούς χώρους που ουδεμία σχέση έχουν με φιλελεύθερες αντιλήψεις και πρακτικές. Δεν αποτελεί καμία έκπληξη λοιπόν ότι ο όρος, ο οποίος παντού σχεδόν στον κόσμο ταυτίζεται με προοδευτικές και καινοτόμες δυνάμεις, στη χώρα μας θεωρείται περίπου πολιτική εξύβριση. Ακόμα χειρότερα, τρομοκρατείται ο κόσμος για την «επέλαση» και τη «λαίλαπα» του νεοφιλελευθερισμού σε μια χώρα που ποτέ σχεδόν δεν εφάρμοσε φιλελεύθερες πολιτικές.
Απέναντι σε αυτήν την πραγματικότητα, ο Δημήτρης Σκάλκος επιχειρεί να ανασημασιοδοτήσει την έννοια του φιλελευθερισμού όπως αυτή έχει εντυπωθεί στην ελληνική κοινωνία, προσφέροντάς μας τις Αλήθειες για τον Φιλελευθερισμό - Όψεις της ανοιχτής κοινωνίας στην Ελλάδα και στον κόσμο. Το βιβλίο θέτει τον σπόρο της αμφιβολίας απέναντι στις εδραιωμένες παρεξηγήσεις και ανάβει την σπίθα της περαιτέρω μελέτης για το θέμα. Είναι ένα πολύ καλό εισαγωγικό βιβλίο που προσφέρει συμπυκνωμένη την πολιτική γνώση του συγγραφέα αλλά κατευθύνσεις για εμβάθυνση και τριβή, στην πλούσια βιβλιογραφία του. Δεν περιορίζεται όμως μόνο εκεί. Δεν είναι μια στείρα ιστορική καταγραφή ρευμάτων σκέψης.
Μετά την Φιλελεύθερη Σοσιαλδημοκρατία, το νέο βιβλίο του Δημήτρη Σκάλκου έρχεται για πάει παρακάτω την συζήτηση για το μέλλον του φιλελευθερισμού και διεθνώς και στη χώρα μας. Δείχνει ότι ο φιλελευθερισμός όχι μόνο δεν έχει κλείσει τον ιστορικό του κύκλο, αλλά έρχεται να μας προσφέρει λύσεις στα συσσωρευμένα αδιέξοδα λανθασμένων πολιτικών επιλογών καθώς και στα νέα προβλήματα που ανακύπτουν στις σύγχρονες κοινωνίες. Η πολυπολιτισμικότητα, τα αιτήματα για κοινωνική δικαιοσύνη, η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία, η κοινωνία των πολιτών, οι διεθνείς σχέσεις, πραγματεύονται μέσα από το πρίσμα των κλασικών φιλελεύθερων αρχών.
Είναι ιδιαιτέρως σημαντική η θέση του συγγραφέα ότι ο σύγχρονος φιλελευθερισμός πρέπει να απομακρυνθεί πολιτικά από τον συντηρητισμό και την στενή συνεργασία τους τον προηγούμενο αιώνα. Αντίθετα βλέπει πολιτική προοπτική στον διάλογο με την σοσιαλδημοκρατία, όπως αυτός ήδη διεξάγεται στην Ευρώπη και στην Αμερική.
Είναι ιδιαιτέρως σημαντική η θέση του συγγραφέα ότι ο σύγχρονος φιλελευθερισμός πρέπει να απομακρυνθεί πολιτικά από τον συντηρητισμό.
Αν υπάρχει μια παρομοίωση που ταιριάζει στην μεγάλη ποικιλομορφία των φιλελεύθερων ιδεών και προτάσεων είναι αυτή με το δένδρο. Μπορεί να υπάρχει ένα τεράστιο εύρος διαφορετικών φιλελεύθερων ιδεών (ακόμα και αντικρουόμενων), αλλά όλες ξεκινούν από τις ίδιες θεμελιώδεις βασικές αρχές του πρωτείου του ατόμου, όπως κλαδιά διαφορετικών κατευθύνσεων ξεκινούν από τον ίδιο κορμό. Το δένδρο του φιλελευθερισμού όμως δεν είναι βαλανιδιά. Δεν φεύγουν όλα τα κλαδιά ισομερώς. Το δένδρο του φιλελευθερισμού είναι κυπαρίσσι. Ο κορμός ορίζει μια κατεύθυνση.
Αν υπάρχουν δύο συγγραφείς που να ακολουθούν αυτόν κορμό και να τον ορίζουν τελικά με το έργο τους στον 20ο αιώνα, αυτοί είναι ο F.A.Hayek και ο K.Popper. Πάνω στον καμβά που υφαίνουν τα έργα κυρίως αυτών των δύο μεγάλων θεωρητικών μορφών του φιλελευθερισμού, επιχειρεί το βιβλίο να παρουσιάσει τις ιδέες του συγγραφέα.
Σε μία ελληνική παραγωγή πολιτικής σκέψης που δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα μεγάλη (εν μέρει διότι η πολιτική αντιπαράθεση κυριαρχούνταν και κυριαρχείται από διαχωρισμούς στη βάση ιστορικών συναισθηματισμών, προσωπικών εκδουλεύσεων ή φιλοδοξιών και διαφορών διαχείρισης), οι Αλήθειες για τον Φιλελευθερισμό έρχονται να προσφέρουν μια θετική, παραγωγική πολιτική πρόταση αρχών. Αναμφίβολα έχει να προσθέσει στον πολιτικό προβληματισμό όποιου το διαβάσει. Η μετάφραση όμως αυτού του προβληματισμού σε πρακτικές επιλογές είναι μια άλλη συζήτηση."
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου